De nieuwe wetgeving hemelwaterverordening 2023 laat ook jouw projecten niet onberoerd.

Waarom een nieuwe hemelwaterverordening 2023?

Dat er iets grondig mis is met de Vlaamse waterhuishouding, is geen nieuws. Enkele dagen stortregens en de boel loopt onder water. Enkele dagen droogte en waterschaarste loert om de hoek. Logisch dus dat de overheid de nodige maatregelen oplegt om aan deze ellende een einde te maken.

De wetgeving ter zake is niet nieuw. De eerste hemelwaterverordening dateert al van 2004. Een tweede versie volgde in 2013. Nu, tien jaar later, zijn de maatregelen nog behoorlijk aangescherpt. En dat heeft gevolgen voor jouw bouwprojecten.

Waarover gaat de hemelwaterverordening 2023?

De hemelwaterverordening heeft als doel om het alsmaar grotere effect van weersextremen te minimaliseren. Door het water maximaal ter plaatse te houden kunnen droogteperiodes worden overbrugd en kan ook de invloed van verharding op overstromingen worden teruggedrongen.

In de praktijk betekent dit dat er minimale volumes voor hemelwaterputten gelden en dat voor grote verharde oppervlakten er normen zijn voor infiltratievoorzieningen en buffervolumes. Deze installaties moeten ook effectief in gebruik worden genomen en het opgevangen hemelwater moet maximaal gebruikt worden.

Wat is er nieuw in de hemelwaterverordening 2023?

Tegenover de versie van 2013 zijn er nogal wat wijzigingen aangebracht in de nieuwe hemelwaterverordening 2023. Alle details vermelden in dit artikel zou ons te ver leiden. Hieronder geven we wel een opsomming van de voornaamste nieuwigheden:

1. Hemelwaterputten waren al verplicht bij nieuwbouw/herbouw. Deze verplichting geldt nu ook bij uitbreiding of verbouwing van een bestaand gebouw met werken aan de afwatering.
2. De minimumgrootte van de hemelwaterput voor eengezinswoningen is uitgebreid naargelang de dakoppervlakte:
   a. minimum 5000 l. voor een dakoppervlakte kleiner dan 80 m2
   b. minimum 7500 l. voor dakoppervlakten van 80 tot 120 m2
   c. minimum 10000 l. voor dakoppervlakten van 120 tot 200 m2
   d. minimum 100 l. per m2 voor dakoppervlakten groter dan 200 m2 (tenzij de gebruiksmogelijkheden niet in verhouding zijn tot het vastgelegde volume). Deze norm geldt nu ook voor collectieve aansluitingen en andere gebouwen dan woningen.
3. Een infiltratievoorziening is nu verplicht voor elk goed groter dan 120 m2. De infiltratie-oppervlakte en het buffervolume werden vergroot tot respectievelijk 8% van de afwaterende oppervlakte en 33 l/m2. De berekening van de afwaterende oppervlakte en de aftrekken voor hemelwaterputten en groendaken werden eveneens aangepast.
4. Je moet de infiltratievoorziening bovengronds aanleggen, tenzij je kan motiveren dat een ondergrondse aanleg onvermijdbaar is. Tot op een diepte van 50 cm gaat men ervan uit dat de bodem boven de gemiddelde hoogste grondwaterstand ligt. Voor grotere dieptes en afwaterende oppervlakten groter dan 1000 m2 vraagt men bijkomende proeven. De noodoverlaat moet zich op minder dan 30 cm onder het maaiveld bevinden.
5. Kan je om technische redenen geen infiltratievoorziening aanleggen? Dan moet je een buffervolume voorzien, tenzij de afwaterende oppervlakte kleiner is dan 1000 m2 (in dat laatste geval: rechtstreekse afvoer naar RWA). Het buffervolume moet 43 l/m2 bedragen met een lozingsdebiet van maximaal 5 l/s/ha.
6. De aansluitverplichtingen zijn nu ook duidelijk gedefinieerd: alle daken van het gebouw of de overdekte constructie moeten worden aangesloten op de hemelwaterput, de infiltratievoorziening of de buffervoorziening (behalve als daarvoor bijkomende leidingen onder of door bestaande gebouwen moeten worden aangelegd, of indien een andere regelgeving dit verbiedt. Hetzelfde geldt voor de verplichte aansluiting van verhardingen op de infiltratievoorziening).
7. Je kan aan de bepalingen van de hemelwaterverordening voldoen door afzonderlijke of collectieve voorzieningen aan te leggen. De dimensies van de collectieve voorzieningen bepaal je op basis van de som van de oppervlakten die je erop aansluit.

Wat zijn de gevolgen voor jouw projecten?

Werd je omgevingsvergunningsaanvraag of melding ingediend voor 2 oktober 2023? Dan geldt nog de vroegere hemelwaterverordening van 2016. Voor alle andere projecten – met uitzondering van sommige vrijgestelde handelingen en werken bij (her)aanleg van openbaar domein – geldt de nieuwe wetgeving. Je kan jezelf dus maar beter grondig informeren. Daarvoor kan je terecht op de website van de Vlaamse overheid (https://omgeving.vlaanderen.be/nl/verordeningen/de-gewestelijke-hemelwaterverordening-2023). Je kan met je vragen natuurlijk ook terecht bij je lokale vestiging van BMB Bouwmaterialen. Ons enthousiaste team experts denkt altijd met je mee om jouw projecten tot een goed einde te brengen.